Jeden z najważniejszych dni w ciągu roku. To właśnie w tym dniu wszyscy Chrześcijanie wspominają Mękę i Śmierć Pana Jezusa
Wielki Piątek to jedyny dzień w roku, w którym nie wolno sprawować Eucharystii, tak więc cały dzień trwają w kościołach drogi krzyżowe i adoracje Najświętszego Sakramentu w Ciemnicy.
Pod wieczór zaś odprawiana jest Liturgia Męki Pańskiej.
Rozpoczyna się ona procesją, podczas której panuje cisza. Następnie, gdy kapłani dochodzą do stopni Ołtarza kładą się krzyżem na posadzkę, a służba liturgiczna i wierni klękają i modlą się chwilę w ciszy.
Następnie następuje Liturgia Słowa, podczas której czytana jest także Męka Pańska z Ewangelii wg św. Jana.
Po Liturgii Słowa następuje szczytowy moment liturgii: Adoracja Krzyża. Celebrans odsłania kolejno trzy ramiona krzyża, za każdym razem wygłaszając aklamację: „Oto drzewo krzyża, na którym zawisło zbawienie świata”. Zgromadzony lud odpowiada klękając: „Pójdźmy z pokłonem”. Rozpoczyna się adoracja, podczas której kapłani i wierni poprzez ucałowanie krzyża oddają mu hołd.
Po zakończonej adoracji rozpoczyna się Obrzęd Komunii Świętej.
Na zakończenie uroczystości, przy dźwięku kołatek, odbywa się procesja z Najświętszym Sakramentem w monstrancji osłoniętej welonem- do Bożego Grobu, gdzie odbywa się adoracja
Dzień poprzedzający Mękę Pańską był bardzo bogaty w wydarzenia. Przypomina je nam Liturgia Wielkiego Czwartku. Wieczorną Mszą Wieczerzy Pańskiej Kościół rozpoczyna uroczyste obchody Triduum Paschalnego. W Wielki Czwartek w świątyniach odprawiana jest tylko ta jedna Msza święta (oprócz porannej Mszy Krzyżma Świętego odprawianej tylko w katedrach). Msza Wieczerzy Pańskiej jest pamiątką Ostatniej Wieczerzy. Liturgia Mszy Wieczerzy Pańskiej upamiętnia ustanowienie Eucharystii oraz sakramentu kapłaństwa, a także zwraca uwagę na przykazanie miłości, której najdoskonalszy przykład dał nam sam Zbawiciel. Po odśpiewaniu hymnu „Chwała na wysokości Bogu” podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej we wszystkich świątyniach milkną dzwony i organy. Ta cisza trwa aż do Wigilii Paschalnej, która rozpoczyna się w Wielką Sobotę po zapadnięciu zmroku. Po modlitwie po Komunii św. Najświętszy Sakrament zostaje przeniesiony w procesji ze świecami i kadzidłem do Ciemnicy, czyli odpowiednio przygotowanej kaplicy lub bocznego ołtarza. Wystrój ciemnicy jest surowy i skromny. Ciemnica ma bowiem przypominać miejsce pojmania oraz miejsce uwięzienia Pana Jezusa, jak również cierpienia, których doznawał On w czasie przesłuchania.
Po zakończeniu Mszy Wieczerzy Pańskiej z ołtarza zdejmuje się obrus, co ma symbolizować odarcie Chrystusa z szat i wyszydzenie Go przez okrutnych żołnierzy. Wierni mogą adorować Pana Jezusa pozostającego w Ciemnicy, wynagradzając Mu opuszczenie i samotność, których doświadczył w Ogrójcu, kiedy to Apostołowie zasnęli zamiast czuwać razem z Nim.
Św. Walter miał przyjść na świat ok. roku 1030 w Andainville (Francja). Jako młodzieniec pragnął służyć Panu Bogu w stanie zakonnym. Dlatego wstąpił do klasztoru w Rebais, w diecezji Meaux, budując wszystkich przykładnym życiem. Chciał pozostać w tym klasztorze w charakterze mnicha benedyktyńskiego, ale sława jego świętości była tak wielka, że zaproszono go na opata nowo powstałego klasztoru w Pontoise. Kiedy młody król Filip I wręczał mu pastorał opacki, Walter powiedział z odwagą: „Nie z twojej ręki, królu, otrzymuję władzę nad tą wspólnotą, ale od Boga”. Niedługo wszakże zabawił w tym klasztorze. Obawiając się odpowiedzialności wobec sądów Bożych, uciekł z klasztoru i schronił się w opactwie, słynnym wówczas na całą Europę, w Cluny. Chciał tu pozostać na całe życie jako zwykły mnich pod rządami św. Hugona. Mnisi z Pontoise odnaleźli go jednak, zaczęli gwałtownie interweniować u arcybiskupa Rouen, który zmusił opata do powrotu (1072).
Św. Jan Chrzciciel de la Salle założył instytut dla braci szkół chrześcijańskich, stąd nazywa się go ojcem nowoczesnej pedagogiki. Ukończywszy studia zapragnął poświęcić się stanowi duchownemu. Święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1678; tytuł doktora świętej teologii w roku 1680. Żył w czasach, kiedy edukacja ludzi – zwłaszcza ubogich – była dziedziną bardzo zaniedbaną. Święty ten mąż pierwszy wpadł na pomysł założenia szkół kształcących przyszłych nauczycieli biedoty. W ten sposób powstał instytut dla braci szkół chrześcijańskich, pierwszy nowicjat został założony w Vaugirard w roku 1691. W roku 1695 spisał program dla braci; jest również autorem „Programu dla szkół chrześcijańskich” , w którym zawarł cały swój system pedagogiczny; dzieło to uchodzi za klasyczne w dziedzinie edukacji; otwierało nową epokę: polecało zajmować się uczniami indywidualnie, zrywało z łaciną, wprowadzając wykład w języku narodowym. Idee św. Jana spotkały się z gwałtowną opozycją nauczycielstwa; była chwila, że całemu zgromadzeniu zagrażało rozwiązanie. Św. Jan zmarł 7 kwietnia 1719 roku; został kanonizowany 24 maja 1900 roku.
Wilhelm urodził się ok. 1122/1123 r. w Paryżu lub Compiègne we Francji, w rodzinie szlacheckiej. Wychował go wuj, Hugo, opat. Przyjąwszy święcenia diakonatu, Wilhelm został skierowany do małego klasztoru Epinay poza Paryżem. Jednak w 1148 r. papież Eugeniusz III odwiedził Paryż i rozwiązał dotychczasową wspólnotę kanoników. Na ich miejsce sprowadził kanoników regularnych z paryskiego klasztoru św. Wiktora, którego przeor, Odon, został opatem . Wkrótce także Wilhelm powrócił do tej wspólnoty, zostając jej subprzeorem. Okazał się bardzo gorliwym w życiu duchowym.
Wilhelm uświęcił się poprzez życie modlitwy i surowe umartwienia, które towarzyszyły cierpieniu wynikającemu z surowego klimatu i ubóstwa. Nosił włosienicę, spał na gołej ziemi i codziennie pościł. Ilekroć zbliżał się do ołtarza, zalewał się łzami, ofiarując siebie Bogu w duchu adoracji. Zmarł w Niedzielę Wielkanocną, 6 kwietnia 1203 r. Kanonizował go papież Honoriusz III w 1224 r.
Liturgia Niedzieli Palmowej jest rozpięta między dwoma momentami: radosną procesją z palmami oraz czytaniem – jako Ewangelii – Męki Pańskiej według jednego z 3 Ewangelistów: Mateusza, Marka lub Łukasza . W ten sposób Kościół podkreśla, że triumf Chrystusa i Jego Ofiara są ze sobą nierozerwalnie związane.
Procesja w Niedzielę Palmową ma charakter radosny. W tym dniu święcimy palmy – na pamiątkę uroczystego wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy. Zwyczaj święcenia gałązek palmowych lub oliwnych sięga IV wieku. Był on znany najpierw tylko w Jerozolimie, ale szybko przyjął się na terenie całego cesarstwa zachodniego. W Polsce tradycja ludowa zastępuje palmy gałązkami wierzbowymi z baziami. Wierzbową witkę przyozdabia się bukietami z suszonych kwiatów i kolorowymi wstążkami. W wielu regionach Polski organizuje się konkursy na najpiękniejszą i najwyższą palmę.
Urodził się około 560 r. w Nowej Kartaginie. Legenda głosi, że przy jego narodzinach rój pszczół osiadł mu na ustach i zostawił na nich słodki miód. Miała to być zapowiedź daru niezwykłej wymowy, jaką szczycił się Izydor. Po szybkiej śmierci rodziców wychowaniem młodszego rodzeństwa zajął się najstarszy brat, św. Leonard, który był wówczas arcybiskupem w Sewilli. Po śmierci brata biskupem został Izydor. Zwołał i kierował synodami w Sewilli (619) i w Toledo (633), które m.in. ułożyły symbol wiary odmawiany w Hiszpanii, oraz ujednolicił liturgię. Zapamiętano go jako człowieka wyjątkowego miłosierdzia. Był znakomitym pisarzem. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę literacką. Jego największym dziełem jest dwudziestotomowy Codex etimologiarum – pierwsza próba naukowej encyklopedii, syntezy wiedzy, jaką posiadano za jego czasów. Wyjątkowa była jego śmierć. Kazał zanieść się do katedry i w obecności biskupów pomocniczych, kapłanów i ludu zdjął swoje szaty biskupie, a wdział pokutny wór, głowę posypał popiołem i zalany łzami odbył spowiedź publiczną. Błagał, by mu odpuszczono jego przewiny i zaniedbania, i by się za niego modlono. Potem przyjął Komunię świętą pod dwoma postaciami i pożegnał się ze wszystkimi pocałunkiem pokoju. Zaniesiony do swojej ubogiej izby po 4 dniach oddał Bogu ducha 4 kwietnia 636 roku, gdy miał 82 lata.
Urodzony w roku 1197 niedaleko Worcesteru w Anglii, św. Ryszard, podobnie jak wielu innych świętych, okazywał skłonności do życia cnotliwego. Wolał spędzać czas na pobożnych ćwiczeniach lub nauce, niż na zwykłych dla swego wieku zabawach. Wielką przyjemność sprawiało mu pomaganie innym. Udał się do Paryża, aby kontynuować studia. Po powrocie uzyskał stopień magistra filozofii w Oksfordzie, po czym udał się do Bolonii, aby poświęcić się studiom prawa kanonicznego. Kiedy św. Edmund, arcybiskup Canterbury został wygnany do Francji, poprosił go, aby mu towarzyszył. We Francji św. Ryszard otrzymał święcenia kapłańskie, a następnie został mianowany biskupem Chichester. Surowa dyscyplina kościelna św. Ryszarda i miłosierdzie dla biednych budziły podziw. Papież powierzył mu krucjatę przeciwko Saracenom. Wypełniając tę misję nabawił się febry, która stała się przyczyną jego śmierci w roku 1253.
Urodził się 27 marca 1416 r. w Paoli (Włochy). Pochodził z ubogiej, ale głęboko religijnej rodziny. Gdy miał 13 lat, odbył ze swymi rodzicami pielgrzymkę po najsławniejszych wówczas sanktuariach Włoch: Asyżu, Monte Cassino, Loreto, Monte Luco koło Spoleto i Rzymie. Po powrocie do Paoli Franciszek założył w pobliżu miasta pustelnię i oddał się w niej bardzo surowemu życiu. Powoli zaczęli do niego dołączać uczniowie i tak powstała nowa rodzina zakonna braci „najmniejszych” – „minimitów”. Do trzech ślubów zakonnych dołączył Franciszek ślub czwarty: zachowania przez całe życie postu od mięsa i nabiału. Pan Bóg obdarzył Franciszka darem czynienia cudów. Franciszek został doradcą Karola VIII. Jako asceta wzorował się na doświadczeniach ojców pustyni. Zmarł 2 kwietnia 1507 r. w Plessis-les-Tours we Francji.
Urodził się 24 czerwca 1360 r. w Cernache do Bomjardim (Portugalia) jako potomek znanego rodu rycerskiego. Mając 17 lat, ożenił się z Eleonorą de Alvim. Już cztery lata wcześniej rozpoczął służbę rycerską. Brał udział w powstrzymaniu inwazji kastylijskiej. Dał się wtedy poznać jako odważny i impulsywny młodzieniec. W kwietniu 1384 r., nowy król Jan I mianował Noniusza protektorem i naczelnym dowódcą wojsk portugalskich. W 1423 r., po śmierci żony, Noniusz porzucił życie rycerskie i dworskie i wstąpił jako brat do zakonu karmelitów w ufundowanym przez siebie klasztorze w Lizbonie. Przyjął wtedy imię Noniusza od Świętej Maryi. Zasłynął z gorliwej modlitwy, praktyk pokutnych i synowskiego oddania się Maryi. Pełnił też liczne dzieła miłosierdzia, szczególną troską otaczając osierocone dzieci. Zmarł w opinii świętości w Niedzielę Wielkanocną, 1 kwietnia 1431 r.
